عمل تخلیه سینه که با نام جراحی ماستکتومی نیز شناخته می شود، یکی از روش های مهم و قطعی در درمان برخی سرطان های پستان و همچنین در موارد خاص برای پیشگیری از بروز این بیماری است. در این جراحی، بسته به شرایط بیمار و نوع بیماری، ممکن است بخشی از بافت پستان یا کل آن برداشته شود. آگاهی از اینکه عمل تخلیه پستان چگونه انجام می شود، چه زمانی ضرورت دارد و چه مراقبت هایی پس از آن لازم است، نقش مهمی در تصمیم گیری آگاهانه بیماران دارد. در این مقاله به صورت کامل به بررسی عمل ماستکتومی، اهداف، انواع و مراقبت های قبل و بعد از آن می پردازیم.

ماستکتومی چیست؟

عمل ماستکتومی چیست؟ ماستکتومی به عمل برداشتن سينه گفته می شود که اغلب برای درمان سرطان سینه یا کاهش خطر ابتلا به آن انجام می گیرد. در این روش، بسته به نوع ماستکتومی، ممکن است پوست، نوک پستان، هاله اطراف آن و حتی غدد لنفاوی زیر بغل نیز برداشته شوند. ماستکتومی سینه می تواند به صورت یک طرفه یا دوطرفه انجام شود و انتخاب نوع آن به عوامل متعددی بستگی دارد.

مراحل و نحوه جراحی ماستکتومی

مراحل و نحوه جراحی ماستکتومی معمولاً شامل موارد زیر است:

1. انجام جراحی تحت بیهوشی عمومی
2. ایجاد برش مناسب روی پستان بر اساس نوع جراحی
3. برداشتن کامل سینه "به صورت جزئی یا کامل"
4. بررسی و در صورت لزوم برداشت غدد لنفاوی
5. قرار دادن درن برای جلوگیری از تجمع مایع
6. ارسال نمونه ها به پاتولوژی جهت بررسی سلول های سرطانی

هدف عمل تخلیه سینه

هدف عمل تخلیه سینه بسته به شرایط بیمار متفاوت است و شامل موارد زیر می شود:

• حذف کامل توده سرطانی
• جلوگیری از گسترش سرطان به سایر اندام ها
• کاهش احتمال عود بیماری
• درمان سرطان های پیشرفته پستان
• پیشگیری در افراد با ریسک ژنتیکی بالا

به نقل از وبسایت hopkinsmedicine :
A mastectomy is surgery to remove a breast. Sometimes other tissues near the breast, such as lymph nodes, are also removed. This surgery is most often used to treat breast cancer.
ترجمه فارسی:
ماستکتومی نوعی جراحی است که در آن یک پستان برداشته می شود. گاهی بافت های اطراف پستان مانند غدد لنفاوی نیز هم زمان خارج می شوند. این جراحی بیشتر برای درمان سرطان سینه مورد استفاده قرار می گیرد.

عمل برداشتن سینه به درمان چه سرطان هایی کمک می کند؟

مهم ترین سرطان هایی که با جراحی برداشتن سینه به طور مؤثر درمان یا کنترل می شوند را بررسی می کنیم:

کارسینوم داکتال درجا (DCIS)

DCIS نوعی سرطان غیرتهاجمی پستان است که سلول های سرطانی هنوز از مجاری شیری خارج نشده اند. در مواردی که ضایعه گسترده باشد یا چند ناحیه از پستان را درگیر کرده باشد، ماستکتومی بهترین گزینه درمانی برای پیشگیری از تبدیل آن به سرطان تهاجمی محسوب می شود.

سرطان پستان در مراحل اولیه

در برخی بیماران مبتلا به سرطان پستان در مراحل اولیه (Stage I و II)، به ویژه زمانی که اندازه تومور نسبت به حجم پستان بزرگ باشد یا چند کانون سرطانی وجود داشته باشد، عمل برداشتن سینه می تواند شانس درمان کامل و کاهش خطر عود را افزایش دهد.

سرطان پستان موضعی پیشرفته

در سرطان های موضعی پیشرفته که توده بزرگ است یا پوست و بافت های اطراف پستان درگیر شده اند، ماستکتومی معمولاً بخش اصلی درمان محسوب می شود. این جراحی اغلب همراه با شیمی درمانی یا رادیوتراپی انجام می گیرد.

سرطان التهابی پستان (IBC) پس از شیمی درمانی

سرطان التهابی پستان یکی از تهاجمی ترین انواع سرطان سینه است. در این بیماران، ابتدا شیمی درمانی انجام می شود و پس از کوچک شدن تومور و کنترل بیماری، عمل ماستکتومی برای حذف کامل بافت درگیر انجام می گیرد.

بیماری پاژه پستان

بیماری پاژه پستان معمولاً با درگیری نوک پستان و هاله اطراف آن همراه است و اغلب نشانه وجود سرطان در عمق بافت پستان می باشد. در بسیاری از موارد، به ویژه اگر سرطان زمینه ای گسترده باشد، ماستکتومی بهترین روش درمانی است.

موارد عود موضعی سرطان سینه

در بیمارانی که قبلاً جراحی حفظ پستان انجام داده اند و سرطان مجدداً در همان سینه عود کرده است، عمل برداشتن کامل سینه معمولاً توصیه می شود تا از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری شود.

چه زمانی ماستکتومی انجام میشود؟

پاسخ به سؤال چه زمانی ماستکتومی انجام می شود به مجموعه ای از عوامل بالینی، پاتولوژیک و شرایط فردی بیمار بستگی دارد و تصمیم نهایی معمولاً توسط جراح پستان و تیم درمانی گرفته می شود. در شرایط زیر، انجام عمل ماستکتومی می تواند بهترین یا ضروری ترین گزینه درمانی باشد:

گسترش سرطان در بافت پستان

زمانی که تومور بخش وسیعی از بافت پستان را درگیر کرده یا اندازه آن نسبت به حجم پستان بزرگ باشد، حفظ پستان امکان پذیر نبوده و برداشتن کامل آن توصیه می شود.

عدم پاسخ مناسب به درمان های محافظه کارانه

در مواردی که روش هایی مانند جراحی حفظ پستان (لامپکتومی)، شیمی درمانی یا رادیوتراپی نتوانند کنترل مناسبی بر بیماری ایجاد کنند، ماستکتومی به عنوان گزینه درمانی مؤثرتر مطرح می شود.

درگیری چندکانونی پستان

اگر چند تومور سرطانی به صورت هم زمان در نواحی مختلف یک پستان وجود داشته باشد (سرطان چندکانونی یا چندمرکزی)، امکان برداشت موضعی وجود ندارد و تخلیه کامل پستان ضروری می شود.

ریسک ژنتیکی بالا

در افرادی که حامل جهش های ژنتیکی پرخطر مانند BRCA1 یا BRCA2 هستند و احتمال ابتلا یا عود سرطان پستان در آن ها بسیار بالاست، ماستکتومی پیشگیرانه می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا را کاهش دهد.

عود مجدد سرطان سینه

اگر سرطان پس از درمان های قبلی (مانند جراحی حفظ پستان و رادیوتراپی) مجدداً در همان پستان عود کند، معمولاً انجام ماستکتومی به عنوان درمان قطعی تر توصیه می شود.
در مجموع، هدف از انجام ماستکتومی کنترل کامل بیماری، کاهش احتمال عود سرطان و افزایش شانس بقا و کیفیت زندگی بیمار است. انتخاب زمان مناسب برای این جراحی نیازمند بررسی دقیق شرایط هر بیمار به صورت فردی است.

عوامل مؤثر بر انتخاب روش ماستکتومی

انتخاب نوع عمل برداشت سینه تحت تأثیر عوامل زیر است:

• اندازه و محل تومور: تومورهای بزرگ یا چندکانونی معمولاً نیاز به تخلیه کامل دارند
• مرحله سرطان: هرچه مرحله پیشرفته تر باشد، جراحی گسترده تر می شود
• درگیری غدد لنفاوی: درگیری لنف ها می تواند نوع جراحی را تغییر دهد
• سن و وضعیت عمومی بیمار: تحمل جراحی و بازسازی
• وضعیت گیرنده های هورمونی تومور: تأثیر مستقیم بر انتخاب درمان
• تمایل بیمار به حفظ یا بازسازی سینه

در چه کسانی تخلیه پستان به صورت کامل انجام می شود؟

تخلیه کامل سینه در موارد زیر ضرورت دارد:

• وجود میکروکلسیفیکاسیون های منتشر
• درگیری چند ناحیه ای پستان
• تومورهای پرخطر با گیرنده های منفی
• عود مکرر سرطان
• جراحی تطبیق جنسیت ( تخلیه پستان در ترنس ها )

مراقبت های قبل از جراحی ماستکتومی

• انجام آزمایش ها و تصویربرداری های لازم
• قطع برخی داروها طبق نظر پزشک
• ناشتا بودن پیش از جراحی
• مشاوره روان شناختی در صورت نیاز

مراقبت های بعد از ماستکتومی

مراقبت های بعد از عمل ماستکتومی نقش مهمی در بهبود بیمار دارند:

• مراقبت صحیح از درن و ثبت میزان ترشحات
• استحمام طبق دستور پزشک
• شروع حرکات نرمشی دست و شانه
• پرهیز از فعالیت های سنگین
• استفاده از لباس و سوتین ماستکتومی مناسب

روش های بازسازی سینه بعد از ماستکتومی

بازسازی سینه می تواند به روش های زیر انجام شود:

بازسازی سینه با پروتز (Implant-Based Reconstruction)

یکی از رایج ترین روش های بازسازی سینه بعد از ماستکتومی، استفاده از پروتز پستان است. در این روش، یک ایمپلنت سیلیکونی یا سالینی در زیر پوست یا عضله قفسه سینه قرار داده می شود تا فرم طبیعی سینه بازسازی شود. این روش معمولاً برای بیمارانی مناسب است که پوست و بافت کافی در ناحیه سینه دارند و نیازی به پرتودرمانی وسیع نداشته اند. بازسازی با پروتز می تواند به صورت همزمان با عمل ماستکتومی یا به صورت با تأخیر انجام شود.

بازسازی سینه با بافت بدن خود بیمار (Autologous Reconstruction)

در این روش، برای بازسازی سینه از بافت طبیعی بدن خود بیمار استفاده می شود. این بافت معمولاً از نواحی مانند شکم، پشت، ران یا باسن برداشته شده و به ناحیه سینه منتقل می شود. این نوع بازسازی ظاهر و حس طبیعی تری ایجاد می کند و برای بیمارانی که پرتودرمانی شده اند یا کاندید مناسبی برای پروتز نیستند، گزینه بسیار مناسبی محسوب می شود.

بازسازی سینه با فلپ شکمی (DIEP / TRAM Flap)

در روش فلپ شکمی، از پوست و چربی ناحیه شکم برای بازسازی سینه استفاده می شود. در روش TRAM بخشی از عضله شکم نیز برداشته می شود، اما در روش DIEP فقط چربی و پوست منتقل شده و عضله حفظ می شود که عوارض کمتری دارد. این روش علاوه بر بازسازی سینه، باعث صاف تر شدن شکم نیز می شود و از نظر زیبایی برای برخی بیماران جذاب است.

بازسازی سینه با فلپ عضله پشت (Latissimus Dorsi Flap)

در این روش، بخشی از عضله و پوست ناحیه پشت به سمت سینه منتقل می شود. گاهی این روش به تنهایی و گاهی همراه با پروتز استفاده می شود تا حجم کافی ایجاد گردد. فلپ عضله پشت یکی از روش های ایمن و قابل پیش بینی برای بازسازی سینه بعد از ماستکتومی است، به ویژه در بیمارانی که بافت شکمی مناسب ندارند.

بازسازی سینه همزمان با ماستکتومی

در بازسازی همزمان، جراحی بازسازی سینه در همان جلسه ای که عمل تخلیه سینه (ماستکتومی) انجام می شود، صورت می گیرد. این روش از نظر روحی برای بسیاری از بیماران بسیار مفید است، زیرا بیمار بلافاصله پس از جراحی با نبود کامل سینه مواجه نمی شود.

بازسازی سینه با تأخیر پس از ماستکتومی

در برخی بیماران، به خصوص افرادی که نیاز به شیمی درمانی یا رادیوتراپی دارند، بازسازی سینه به ماه ها یا حتی سال ها بعد از ماستکتومی موکول می شود. این کار باعث می شود درمان سرطان در اولویت کامل قرار گیرد و سپس بازسازی با شرایط ایمن تر انجام شود.

بازسازی نوک پستان و هاله اطراف آن

پس از بازسازی حجم سینه، در صورت تمایل بیمار می توان نوک پستان و هاله اطراف آن را نیز بازسازی کرد. این کار با روش هایی مانند پیوند پوستی، فلپ های کوچک یا حتی تاتو پزشکی انجام می شود و مرحله نهایی بازسازی سینه محسوب می شود.

عوارض ماستکتومی

مانند هر جراحی، عوارض ماستکتومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد و تورم
• عفونت محل جراحی
• خونریزی یا هماتوم
• لنف ادم
• بی حسی یا آسیب عصبی

هزینه عمل ماستکتومی

هزینه عمل ماستکتومی به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از جمله نوع جراحی، یک طرفه یا دوطرفه بودن، نیاز به بازسازی، هزینه های بیمارستان و پوشش بیمه ای. برای اطلاع دقیق، مشاوره حضوری با پزشک ضروری است.

با ماستکتومی بسیاری از سرطان های سینه درمان می شوند

امروزه جراحی ماستکتومی به عنوان یکی از مؤثرترین روش های درمان و کنترل بسیاری از انواع سرطان سینه شناخته می شود. انتخاب درست نوع عمل، زمان مناسب جراحی و انجام آن توسط جراح متخصص و باتجربه سرطان پستان نقش تعیین کننده ای در موفقیت درمان، کاهش احتمال عود بیماری و حفظ کیفیت زندگی بیمار دارد.
دکتر سید محمدرضا حکیمیان، بورد تخصصی جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان، با تجربه گسترده در انجام انواع جراحی های پیشرفته سرطان سینه از جمله ماستکتومی، تلاش می کند بهترین و ایمن ترین روش درمانی را متناسب با شرایط هر بیمار انتخاب کند. رویکرد علمی، تصمیم گیری فردمحور و توجه هم زمان به درمان سرطان و کیفیت زندگی بیماران، از مهم ترین اصول درمانی در این مسیر است.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان نیاز به بررسی، تشخیص دقیق یا تصمیم گیری برای عمل ماستکتومی دارید، مشاوره با یک جراح فوق تخصص سرطان می تواند مسیر درمان را شفاف تر و مطمئن تر کند.
برای دریافت مشاوره تخصصی و تعیین بهترین روش درمان، همین حالا برای ویزیت با دکتر حکیمیان اقدام کنید.
📞 36294896 - 031

نسخه اصلی مطلب چه زمانی ماستکتومی انجام میشود؟ | روش های تخلیه پستان را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---